Tặng mẹ,
nhân ngày mừng thọ Bà vào tuổi một trăm
Doduc
Bìm bịp nhưng nó chẳng bịp ai. Tên loài chim ấy xuất phát ở chính tiếng kêu của nó: biwp…biwip biwip…vọng lên khi mỗi buổi chiều về.
Hình như đã có một câu chuyện cổ tích về nó. Bìm bịp từng là nạn nhân của một sự lừa bịp. Khi phát hiện ra nó đã kêu lên biwip biwip để vạch mặt Tiếng kêu của nó có lẽ là cuốn sách trắng đầu tiên của loài chim biết nói lên một sự thật.
Tôi tin có cổ tích ấy từ một loài chim. Bìm bịp lông màu lửa, có cánh nhưng bay rất kém. Bần cùng nó mới vỗ cánh nhưng bay giống như tập chuyền từ bụi cây này sang bụi cây khác, đường bay chỉ dài chừng dăm mét.
Chim bìm bịp sống gần mặt đất, thường ẩn náu nơi bụi bờ, đi đâu cũng có đôi. Nó là loài chim có đời sống gia đình chung thủy, con người nên học tập.
Nó cũng là loại chim hiền lành, hơi nhút nhát một tí. Chưa bao giờ thấy bìm bịp gây gổ với ai. Thấy chỗ ồn là chúng lủi ngay. Bụi rậm với ai đó thì ngại thì đây là chỗ chở che tốt nhất cho bìm bịp. Nó lủi vào bụi rậm nhanh như vệt nắng tắt buổi hoàng hôn.
Bìm bịp sống gần mặt đất, thức ăn là côn trùng, sâu bọ. Bìm bịp được tôn vinh là thày lang số một trong các loài chim. Chúng biết chữa gẫy xương bằng lá cây. Nghe bảo để tìm ra cây thuốc ấy, người ta tìm đến tổ bìm bịp rồi bẻ gẫy chân con chúng. Thế là bìm bịp biết đi gắp lá thuốc về đắp chữa cho con. Nghe chuyện chợt rùng mình vì sự ác độc của con người với loài chim hoang dã chỉ vì nó có cái mà con người thèm muốn. Nhưng cũng là nghe vậy thôi, suốt những năm tháng ở rừng tôi chưa từng thấy tổ bìm bịp, càng không thấy ai biết cây thuốc ấy của nó. Sự đồn thổi gây nên sự tò mò thêm với loài chim có số lượng ít ỏi này.
Cũng từ câu chuyện ấy mà bìm bịp là loại chim duy nhất của rừng xanh bị con người săn đuổi để ngâm rượu thuốc. Nghe bảo rượu bìm bịp bổ dương, làm cho sinh lí đàn ông mạnh mẽ. Chỉ một lời ca ngợi vu vơ ấy đã làm cho đời sống của chúng trở nên khốn khổ. Suốt đời bìm bịp tìm cách trốn tránh cặp mắt cú vọ của những kẻ tham lam. Người ta săn nó như săn dầu mỏ trên biển đông. Có lẽ cũng biết vậy nên bìm bịp tìm đến cách sống âm thầm. Nó chỉ bất chợt cất tiếng rộ lên một hồi rồi đột ngột im ngay vào những buổi hoàng hôn. Chẳng biết làm thế để gọi nhau hay để xả treet cũng không biết nữa. Chúng không thể câm lặng cả đời được.
Xem thế thì bìm bịp đáng xếp số một vào loại chim yêu hòa bình. Nếu Picatso biết đến loại chim này chắc ông sẽ chọn nó để làm biểu tượng cho hòa bình thay vì chim câu. Nó hơn chim câu bỏi dám lên tiếng vạch mặt kẻ bịp bợm, còn chim câu thì không.
Bìm bịp thật đáng yêu, nhưng bây giờ gần như bị mất giống chỉ vì nó được tiếng là có ích.
6/3/2010.