Muối dưa
Doduc
‘…Mải mê đuổi nắng giữa đồng/ Ngày về cải đã lên ngồng gió đưa/ Em về phơi kỉ niệm xưa/ Muối thời con gái làm dưa ăn dần”
Ngồi cà phê, bạn đọc cho tôi nghe tứ thơ này trong một bài thơ của nhà thơ nữ nào đó mà anh không nhớ tên, và cũng không cả nhớ tên bài thơ nữa. Tôi bảo cũng không quan trọng. Chúng tôi đều ở lứa cận tuổi cổ lai hi cả nên cuộc sống chỉ nhớ đời nhớ đoạn, chỉ nhớ những cái cần nhớ, còn không thì bỏ qua. Cả tôi, cả anh đều không ai áy náy về câu chuyện bài thơ tên gì, tác giả là ai, mà chỉ là để chia sẻ kỉ niệm một thời. Chỉ cần mấy câu đó thôi cũng đủ để chúng tôi chìm vào kí ức. Thời ấy những bài hát ” Có những ngày vui sao cả nước lên đường xao xuyến bờ đe từng hồi trống giục…”. luôn rộn rã khắp lạng quê đến bây giờ vẫn chưa quên.
Trở lại bốn câu nhặt trong trí nhớ bạn, đó là bốn câu thơ nói về người nữ thanh niên xung phong. Thời chống Mĩ. Thanh niên xung phong cũng giống như người lính. Chiến trường của họ là cầu cống, trọng điểm, những nơi ăn bom dữ dội nhất, mạng sống luôn như treo trên sợi tóc dưới đạn pháo bom chùm, bom bi, bom hẹn giờ, bom từ trường. Vậy mà hết lớp này đến lớp khác nối tiếp nhau suốt những năm trường chiến tranh. Đến thời Mĩ leo thang thì càng khốc liệt. Hết chiến tranh trở về sống trong hòa bình, nhớ lại những ngày ác liệt ấy mà họ hấy giống như “mải mê đưổi nắng giữa đồng “ thôi và khi hết cơn đưổi bắt trở về thì tuổi đời dã ngả về bên kia như ” cải đã lên ngồng”. Bây giờ chỉ còn là những kỉ niệm, thỉnh thoảng đem ra kể để nhớ lại như người ta đem hong nắng những món đồ. Và rồi các cô gái thanh niên xung phong thời ấy đã âm thầm nhận ra, việc làm đó giống như “muối thời con gái làm dưa ăn dần”. Xót xa quá. Các cô nhớ lại, khơi lại những kỉ niệm đó để sống tiếp đạm bạc với cái vốn dưa cà kham khổ ấy. Đọc xong , anh bạn tôi bùi ngùi, mắt ngấn lệ. Tuổi già hay mau nước mắt vì ai mà chẳng một thời có những kỉ niệm đắng cay vui buồn tụ đọng. Anh và tôi cũng từng là lính chiến trường. Vâng, biết thế, nhưng chúng tôi là đàn ông, còn con gái có thì. Hết chiến tranh trở về, họ đã qua thờì con gái, chẳng phải xót xa lắm sao.
Nhớ lại năm tháng ấy, mấy ai mà cầm lòng được. Anh khen với tôi mấy câu thơ hay quá nhưng đọc xong thấy nẫu lòng người. Tôi cũng ngâm ngùi bảo anh, nào chúng ta thì cũng có khác gì đâu, chẳng phải việc trở lại với mấy câu thơ này, chúng ta cũng đang muối dư âm cuộc sống làm dưa đó sao? Chúng ta hàng năm cũng đang muối dưa bằng những ngày kỉ niệm. Rồi anh hài hước: Thế giới cũng thế cả. Chỉ khác rổ dưa muối của chúng ta hơi nhiều, và ăn hơi lâu. Tôi hùa theo vì chúng ta vẫn là nước nông nghiệp lạc hậu nên chuyện rau dưa có gì lạ?
Ngoài trời cái nắng ong tháng Ba đang dãi tràn trề. Thế là đã sắp Ba mươi tháng tư. Ba mươi sáu năm, nhanh thật. Những vại dưa vẫn như vừa được muối hôm qua…
27/4/2011