Doduc
Nhớ mẹ ta xưa, không biết chữ, từ thuở con gái đã đi chợ buôn rau. Buôn chợ nọ bán chợ kia nuôi đàn con dại. Mỗi mớ rau lãi vài ba xu, mẹ đổi gân cốt và mồ hôi đem về cho con miếng ăn đạm bạc. Nhớ lại quá khứ bà nói, buôn thúng bán bưng khổ lắm con ơi nhưng không đi chợ biết lấy gì mà ăn.
Bây giờ mẹ già không đi chợ nữa, nhưng những gánh hàng rong vẫn còn đó, bà vẫn hóa thân vào các gánh hàng rau, những chị bán rong. Vì miếng cơm manh áo cho chồng con mà họ luôn nằm trong tầm xua đuổi của công an đường phố. Họ không ăn cắp, mà chỉ có cái lỗi làm mất mĩ quan và có lúc cản trở giao thông. Chỉ thế thôi họ có thể đã bị giật quang thúng, cướp đồ lên xe mang về đồn. Dù chỉ là thi hành phận sự, nhưng làm như thế, công an đã cướp luôn cả lòng tin của họ với chính quyền.
…
Nhớ một lần nghe Chủ tịch xã Pà Cò, người Mông bảo: nghe mồm ông Lứ thì lấy đếch gì mà ăn. Ông Lứ là bí thư huyện, ông về xã bảo nhổ bỏ cây thuốc phiện để trồng ngô thì làm ăn mới giàu được. Chỉ có ông Lứ ngu đem so cây ngô với cây thuốc phiện!
Tất cả không sai, cả chú công an đến ông Bí thư huyện ủy. Nhưng họ chỉ nói đúng được một nửa, là vế xua đuổi dạy bảo, còn làm thế nào cho lời dạy thành hiện thực thì không làm được. Đây là cái khó gỡ nhất cho những người điều hành đất nước, cho đến giờ vẫn chưa có cách giải quyết nào cho ra hồn.. Tóm lại là họ chỉ có lí thuyết suông. Dùng mãi thứ lí thuyết thì thành ra chuyên quyền và lừa dối.
Những nhà làm kinh tế tầm cao lâu nay cũng vậy, tựa đang như trong trạng thái thức ngủ giống anh chàng buôn nồi đất ở kinh thành Bát Đa trong lẻ một ngàn đêm. Chuyện người buôn nồi là thế này, gánh hàng của anh ta chỉ vẻn vẹn có mấy cái. Khi ngồi nghỉ trên đường rồi lơ mơ ngủ gật, anh nhẩm tính trong mơ bán đi mỗi cái nồi lãi mấy xu rồi lại cất hàng buôn tiếp. Quay vòng liên tục, thế là tiền cứ thế đẻ ra một thành mười, mười thành trăm… Có tiền là có quyền lực, anh ta trở nên giàu có ngỡ mình là vua , quát người này, nạt người kia, rồi trong một cơn giận dữ không kiềm chế được anh vung chân đạp người hầu cận. Đâu ngờ trúng vào đám nồi vỡ sạch. Lúc tan con mê thì cũng là lúc hết sạch vốn. Giấc ngu mơ nồi đất Vinashin không của riêng ai giờ vẫn còn man man….
Câu chuyện con tàu cao tốc đường sắt Băc Nam con cũng không xa lắm với anh chàng buôn nồi đất ở thành Bát Đa trong cơn mông du. May cho giấc ngu mơ đó đã bị chăn đứng. Nếu không sớm muộn đó cũng sẽ thành câu chuyện buôn nồi vĩ đại..
Hãy nhớ: nhân dân có đời đời ghi nhớ công ơn thì bên cạnh đó cũng có đời đời nguyền rủa những kẻ gây hại cho đất nước, cho dân tộc. Chẳng có ơn nào không được đền, chẳng có cái nợ nào không phải trả. Đất nước này nhỏ lắm, đi đâu trốn được nợ, và càng không thể quịt nợ, người ơi.
15/7/2010