Dòng sông già

Doduc
1- Khi còn bé mỗi lần có việc phải qua dòng sông Công bên nhà tôi thấy như một kì tích. Thấy dòng sông mênh mang chảy xiết, nhất là những ngày mưa lũ thì sông duyềnh lên như biển cả. Những xoáy nước ghê người, nước chảy vần vũ, tiếng nước gầm gào hung dữ mãi sau này còn rơi vào cả những giấc mơ hãi hùng. Khi ấy với tôi, có lẽ đó là tiếng động hùng vĩ nhất từ thiên nhiên đem lại.
Vẫn dòng sông ấy, quãng vượt ấy, hôm nay trở lại thấy sông nhỏ bé, dòng nước có chỗ cạn trơ lòng, có chỗ giống ao chuôm vì nước lững lờ hình như không còn dòng chảy, mà chỉ là vùng nước lưu…
Cảm giác ấy được lặp lại khi vượt cầu Long Biên về quê hôm tết vừa rồi, Thấy Hồng Hà mênh mông trôi cát tới chân làng quê…trong ca từ Đỗ Nhuận hình như hát về dòng sông nào đó chứ đâu phải là khúc hát ca ngợi dòng sông Cái. Sông Hồng hôm nay vào mùa cạn có dáng dấp của ao tù, dòng nước gần như đứng yên còn lại là bãi cát dài sa mạc khô ngút mắt. Đâu còn là Hồng Hà của một thời cuồn cuộn?
Thì ra dòng sông cũng giống con người, cũng già đi theo năm tháng và cũng bất lực dần theo năm tháng.

2- Tôi về quê cùng với con gái. Còn nhớ không biết bao nhiêu lần ngửa mặt chạy lạch tạch bám theo mẹ đi chợ bằng đôi chân cào cào không có bắp. Còn mẹ thì đòn gánh trên vai trĩu nặng hai xảo rau vẫn đi thoăn thoắt. Lúc bé nhìn cái gì cũng lớn lao, kể cả những áng văn đọc khi ấy thấy ngọt ngào bay bổng thì hôm nay chỉ thấy khô khẳng những con chữ kể lể nhạt nhẽo rất thiếu thông tin…
Còn mẹ, ôm nay mẹ ngồi đấy nhỏ bé, lặng lẽ và chậm rãi, vẻ mặt hờ hững với cuộc đời. Da dẻ bà khô theo năm tháng. Những chấm đồi mồi trên gương mặt như lời kể lại về những sự nhọc nhằn đã qua. Cô em gái tôi tuổi vừa tròn một hoa giáp bất ngờ lại chỉ cao dưới vai đứa con gái bé bỏng của tôi. Con người khi già đi thì chiều cao cũng thấp xuống, cuộc sống bôn ba thu dần lại trong một mái nhà. Sự ảnh hưởng còn lại cũng không còn lớn hơn nơi trú ngụ hoặc không còn chút ảnh hưởng gì ngoài hình thức kính trọng của con cháu theo lễ nghĩa, mặc dù có người để lại cả núi của cải. Ở một tuổi nào đó người ta nói mũ ni che tai là cho sang trọng, chứ nói đúng ra là lực bất tòng tâm thì chính xác hơn. Người ta chỉ có thể có tác động khi còn có vai trò và sức mạnh nào đó với xung quanh, còn không thì giá trị đôi khi chỉ như vệt đồi mồi trên gương mặt.

Theo thời gian, dòng sông già đi, con người già đi chỉ còn là vết tích một thời…Dòng đời lại tiếp nối dòng sông mới con người mới với sự thử thách và cảm nhận mới, vũ trụ cứ như thế tiếp diễn không cùng.
27/2/2010